دفترچه‌ی اضطرار نوفدی و نیاز به پایبندی به قانون اساسی مشروطه – پاسخی به یادداشت سعید قاسمی‌نژاد و آیدین پناهی
- AD MIN
- 5 days ago
- 3 min read
Updated: 4 days ago
در یادداشت نهم شهریورماه سال جاری در اورشلیم پست، با نام «برنامه‌ی [شاهزاده] رضا پهلوی برای ایران، برنامه‌ای برای نوزایی»، سعید قاسمی‌نژاد و آیدین پناهی خواستار پشتیبانی غرب از دیدگاهی می‌شوند که در «دفترچه‌ی اضطرار» سازمان نوفدی آمده است و آن را دیدگاه ولیعهد ایران، شاهزاده رضا پهلوی می‌خوانند. آنان در این یادداشت بر ناتوانی‌های جمهوری اسلامی – فروپاشی اقتصادی، خیزش‌های مردمی و انزوای جهانی – انگشت می‌گذارند و با نگاهی به آینده، ایرانی آزاد را تصویر می‌کنند که تهدیدهای هسته‌ای و نیابتی‌هایی چون حزب‌الله و حماس را برمی‌چیند و امنیت اسرائیل و پیمان ابراهیم را استوار می‌سازد.
ما، هواداران شاهنشاهی مشروطه، نیز با امید به این دگرگونی برای آزادی ایران تلاش می‌کنیم. با این‌همه، یادداشت آقایان قاسمی‌نژاد و پناهی کاستی‌های ژرف دفترچه‌ی نوفدی را نادیده می‌گیرد و منتقدان را رانده و سرزنش می‌کند؛ رویکردی که به پراکندگی اپوزیسیون می‌انجامد و شکست‌های گذشته‌ی نوفدی را بازآفرینی می‌کند.
در این یادداشت، قاسمی‌نژاد و پناهی منتقدان دفترچه‌ی «اضطرار» را «مزدوران مجاهدین خلق» یا «یگان‌های سایبری رژیم تهران» می‌خوانند و آنان را با عنوان خرابکاران یک «فرقه‌ی مارکسیست–اسلامی» متهم می‌سازند. این تصویرسازی ناراست است. در حقیقت، بلندترین آوای منتقدان به دفترچه از سوی کنشگران سکولار، میهن‌گرا و پادشاهی‌خواه درون و برون ایران برخاسته است. شگفت آن‌که آقای قاسمی‌نژاد کار سیاسی را به‌عنوان سرپرست «دفتر تحکیم وحدت حوزه و دانشگاه» – گروهی اسلام‌گرای چپ‌گرا، همسو با جناح اصلاح‌طلب جمهوری اسلامی – آغاز کرد و امروز دیگران را «اسلامی–چپ‌گرا» می‌نامد.
نگران‌کننده‌تر آن‌که برخی نویسندگان دفترچه پیشینه‌ای آشکار در دشمنی با اسرائیل دارند. برای نمونه، آناهیتا حسینی – از نویسندگان دفترچه – در نوشته‌ای در شبکه‌ی ایکس خود آورده است: «جهان ایران را نکوهش می‌کند، اما هرگز نمی‌پرسد چرا اسرائیل جنگ‌افزار هسته‌ای دارد.» وی در ۲۵ خرداد سال جاری از ایرانیان و غیرایرانیان خواست «یورش اسرائیل را محکوم کنند.»
یکی از انتقادات اصلی به دفترچه این است که می‌کوشد ساختار قدرت جمهوری اسلامی را بازسازی کند. بنابراین، باید به روشنی از انگیزه‌ی جناب قاسمی‌نژاد در به‌کارگیری چنین افرادی جویا شد.
نام پشتیبانانی چون صادق بیگدلی – رایزن ارشد پیشین جمهوری اسلامی در دولت روحانی و وزارت خارجه‌ی ظریف – بر نگرانی‌ها می‌افزاید. بیگدلی در سال ۲۰۱۴ به‌عنوان مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی برای عضویت در سازمان تجارت جهانی منصوب شد. او برجام را «دستاورد دیپلماتیک» نامید؛ پیمانی که به باور بسیاری، رژیم تهران را توانگر ساخت، ماشین ترور علیه اسرائیل را خوراک داد و مایه‌ی پیشرفت هسته‌ای جمهوری اسلامی شد. کارنامه‌ی او این گمان را نیرومند می‌کند که انگیزه‌های شخصی و فرصت‌طلبی در پیوستن او به اپوزیسیون پررنگ‌تر از باور راستین به آزادی است.
گرایش نوفدی به همکاری با چنین کسانی پیامد سال‌ها ناتوانی یا بی‌میلی به همکاری با ایرانیان خوشنام‌تر و اصولی‌تر در اپوزیسیون است. نوفدی با شکستن پل‌ها با بسیاری از فعالان و سازمان‌های اپوزیسیون، اکنون ناچار به هم‌پیمانی و همکاری با تازه جداشدگان (ریزشی‌ها) از رژیم جمهوری اسلامی شده‌اند، بی‌آن‌که دستاوردی داشته باشد. حضور کسانی با پیشینه‌ی حکومتی یا پشتیبانی از برجام اعتماد همگانی به نوفدی را از میان برده است.
به باور ما، دفترچه‌ی نوفدی خطر بازآفرینی شکست‌های انقلاب ۱۳۵۷ را در خود دارد، زمانی که ابهام‌ها و نهادسازی‌های بی‌پایه به استبداد دینی انجامید. بیانیه‌ی کنشگران پادشاهی‌خواه در وبسایت سازمان «ایرانیان آمریکایی برای آزادی» (IAL) نشان می‌دهد که نوفدی قانون اساسی مشروطه‌ی پیش از ۱۳۵۷ را یک‌سره کنار می‌گذارد و خلأیی حقوقی می‌آفریند که می‌تواند زمینه‌ساز هرج‌ومرج باشد، و هم‌زمان شورایی به نام «نهاد خیزش ملی» می‌سازد که یادآور «شورای انقلاب» خمینی است، ساختاری بدون پاسخ‌گویی.
بسیاری از پژوهندگان و کنشگران دیگر نیز به کژی‌های روش نوفدی پرداخته‌اند: خواست وفاداری بی‌چون‌وچرا، خاموش‌کردن صدای منتقدان، و گزینش‌های نادرست مشاوران، که در دوازده سال گذشته تنها به پراکندگی و ناکامی انجامیده است. این پراکندگی به سود جمهوری اسلامی است و بازوی نیابتی آن علیه اسرائیل را زنده نگاه می‌دارد. پیوندهای تاریخی، همچون دوستی ایران و اسرائیل در روزگار پهلوی، نشان می‌دهد که بازگشت به قانون اساسی مشروطه‌ی پیش از ۱۳۵۷ – با اصلاح و به-روز شدن در چارچوب حقوقی آن – می‌تواند هم ثبات دوران گذار را تضمین کند و هم راه را بر دگرگونی‌های بنیادین بگشاید.
تنها از راه گفت‌وگوی آزاد و برنامه‌ریزی روشن است که می‌توان ایران را بازسازی کرد و امنیت اسرائیل و هم‌پیمانی با آمریکا–اسرائیل را در برابر دشمنان مشترک استوار ساخت. افسوس آن‌که نوفدی و جناب قاسمی‌نژاد با چنین رویکرد و گفت‌وگویی مخالف‌اند.
۱۷ شهریور ۲۵۸۴ شاهنشاهی
علی سعادت ملی: کارشناس ارشد امور مالی و بانکداری و برنده‌ی جایزه استیون ساس برای گسترش صلح در خاورمیانه
دانیال جعفری: پرزیدنت سازمان لیبرتی (IAL)